Wat is Kwezel eigenlijk?
Onder de naam Kwezel maakt Marius Bruijn theater en theatrale projecten zoals installaties, video’s, audio, enz. Daarbij werkt(e) hij samen met een reeks van kunstenaars zoals Juliette van Dijk, Astrid Nijgh, Hanna Fleer, Eddie Kagie, Ella Siekman, Imre Besanger, Alexander de Bruijn, Jacqueline Korevaar, Esther Porcelijn, Niels van der Weiden, Laura Johannes, Pieter Bouwman, enz.
Historische onderwerpen en erfgoed zijn vaak een uitgangspunt en alhoewel de onderwerpen natuurlijk uiteen lopen lijkt de ‘buitenstaander’ een terugkerend thema te zijn in het werk van Bruijn. Dikwijls draaien de projecten om figuren die zich op de rafelranden van de maatschappij bevinden. De voorstellingen Lanseloet, Kaas- en Broodmoord, Caligula, Tobia, Nosferatu, Dronkemansopera en Smeer hebben allen personen in de hoofdrol die, gewenst of ongewenst, buiten de gangbare samenleving geplaatst zijn.
Wat betekent het woord ‘kwezel’?
Van oorsprong is een kwezel een Katholieke vrouw die binnen de gelofte van kuisheid een aan het geloof gewijd leven leidt, maar niet in een kloosterorde is getreden. Net zoals een begijn. In iets bredere zin staat het voor een streng gelovig persoon, vrouw of man.
Vanuit deze religieuze betekenis verwerd het tot een scheldwoord voor iemand die streng in de leer is. Streng voor zichzelf en streng voor de ander. In een meer ruimere zin wordt het gebruikt in de betekenis van ‘zeurpiet’, ‘muggenzifter’ en ‘wereldvreemd persoon’. In de zuidelijke Nederlanden is het woord bekender dan in Holland.
Hoedanook, het is eigenlijk steeds een scheldwoord. De kwezel wordt altijd als buitenstaander bespot. Ook in liedjes. Bekend is het 16e-eeuwse lied dat pas in de 19e eeuw in druk verscheen: Zeg kwezelke wilde gij dansen?
